20. Januar 2022 17:46

II. Meşrutiyet Dönemi’nin (1908-1918) ilk Türkçü örgütlenmelerinden biri olan Türk Yurdu Cemiyeti, 31 Ocak 1911’de İstanbul’da kurulmuştu. Kuruluşuna şair Mehmed Emin (Yurdakul) Bey’in öncülük ettiği bu dernekte Akçuraoğlu Yusuf, Ağaoğlu Ahmed, Hüseyinzade Ali Turan ve Müftüoğlu Ahmed Hikmed Bey gibi Rusya kökenli Türkçü aydınlar yer alıyordu. Derneğin yayın organı olan Türk Yurdu’nda yayınlanan yazıların en az yarısı dış Türklere dairdi. Altı ay sonra “190 Tıbbiyeli Türk Evladı” imzasıyla 11 Mayıs 1911 günü yayınlanan beyannamenin ardından 20 Haziran 1911 tarihinde Ağaoğlu Ahmet Bey’in evinde yapılan bir başka toplantıda İttihatçı Dr. Fuat Sabit’in önerisi ile Türk Ocağı adlı bir dernek kurulmasına karar verilmişti. 25 Mart 1912’de İttihat ve Terakki Cemiyeti merkezinde Ziya Gökalp’in de katıldığı bir toplantıda Türk Ocağı’nın resmi kuruluşu gerçekleşti. Ocağın amacı “İslam kavimlerinin en mühimlerinden olan Türklerin millî terbiye, sosyal, iktisadî ve ilmî seviyelerinin ilerletilmesiyle Türk ırk ve dilinin kemaline çalışmaktır” diye belirtilmişti.